بسیاری از ما عبارت "هر چه لایقش بود نثارش کردم" را بارها و بارها مورد استفاده قرار داده و پاک فراموش می کنیم که آنچه از دهان آدمی بیرون می آید بیش از آنکه ارزش شنونده را معرفی نماید، قدر و قیمت گوینده را بیان می کند.

در این باب، سال ها پیش و در آن زمان که صدا و سیما انصافا حرفی برای گفتن داشت یکی از بازیگران سریالی ارزشمند نزد مادر از اصطلاح "زدیم تو رگ" استفاده کرده و در پاسخ به اعتراض مادر، "حرف بچه ها است" می گوید.مادر جهت تنبیه پسر و اجرایی کردن اعتقاد تولستوی که "بدترین جملات این است.همه اینطورند"، "اما نه حرف تو" را بر زبان می آورد.

در همین رابطه وقتی سال ها پیش می خواستم جریانی را برای والده گرامی شرح دهم و به این مناسبت داستان را با "زنی را در خیابان دیدم" آغاز کردم، مادر اجازه ادامه سخنرانی را نداده و سعی کرد مرا مجاب نماید که ماجرا را آنطور که واقعا اتفاق افتاده است تشریح نمایم:"تو هیچ زنی را در خیابان ندیدی!تو یک خانم را در خیابان دیدی"

معروف است که تولستوی، نویسنده شهیر شوروی(سابق) از خیابانی رد می شده و بی آنکه بخواهد به خانمی تنه می زند.خانم به شدت عصبانی شده و هر چه لایق تولستوی است نصیب او می سازد.

تولستوی مودبانه "خانم من تولستوی هستم" می گوید.خانم که حسابی شرمنده شده است "چرا زودتر خودتان را معرفی نکردید؟" را به کار برده و جواب "شما آنقدر مشغول معرفی خود بودید که به من اجازه معرفی ندادید" را دشت می کند.

با این اوصاف، بیخود و بی جهت نیست که از قدیم "آدمی را زبان فضیحه کند، جوز بی مغز را سبکساری" گفته و خواسته اند که افراد را بیشتر در اندیشه آنچه قرار است از دهان مبارکشان بیرون بیاید گردانند.

علیرغم این موضوع اگر ضرب المثل بالا را در کنار "دو صد گفته چون نیم کردار نیست" قرار دهیم، بهتر خواهیم توانست به ارزش اعمال و رفتار آدمی پی برده و متوجه اینکه داستان زیر چه می گوید گردیم:

مرد هر روز به خانه سالمندان سر زده و جویای احوال پدر خود می گشت.یکبار پرستار او را مخاطب ساخته و با یادآوری اینکه "پدر آلزایمر دارد" به "سرزننده" می گوید:"چه لزومی دارد که هر روز از کار و زندگیان زده و به پدرتان سر بزنید.او که اصلا شما را نمی شناسد"

پسر لبخندی زده و با بیان "اما من او را می شناسم" به پرستار نشان می دهد که بهتر است انسان خیلی از کارها را در عوض اینکه توسط دیگران خوب داوری شود، جهت رسیدن به یک "احساس خوب کوچولو" به انجام برساند.

منتشر شده در روزنامه آفتاب یزد