تمامی تمدن های کهن و قدیمی در کنار آب به وجود آمده اند زیرا بشر از دیرباز خوب می دانست که آب مایعی حیاتی است و در نبود آن زندگی وجود خارجی نخواهد داشت.

شاید مشکل عمده تمدن های قدیمی این بود که مردم فقط قادر بودند شرایط حال را ببینند و بنابراین کوچکترین پیش بینی در مورد اینکه این آب نیاز چند نفر را برای چه مدت تامین می کند نمی توانست صورت گیرد.

مشکل اساسی دیگر این بود که مردم آن زمان هرگز فکر نمی کردند که نه تنها الگوی مصرف آب ممکن است دچار تغییرات اساسب شود و اطلاعات حاصله در باره اثر مصرف آب در بهداشت و تندرستی و ممانعت از بیماری بر تعداد دوش گرفتن های هفتگی و شمار لیوان آب های مصرفی روزانه افراد جامعه بیفزاید, بلکه هر آن امکان دارد که مصارف جدیدی از آب پا به عرصه وجود بگذارند که میزان آن ها بسیار بیشتر از مصارف موجود باشد.

عدم پیش بینی های فوق و یا اندیشه غلط در مورد اینکه اوضاع و احوال آتی سرزمین های آب دار چگونه خواهد بود بسیاری از تمدن های کهن و قدیمی را از بین برد و مردم را به این فکر انداخت که به علم آب اهمیتی فرا تر از گذشته بدهند.

امروزه در کشورهای پیشرفته حتی یک شهر و روستای کوچک و دور افتاده بدون جواب به سوال اساسی "آبش را چطور تامین می کنید؟!" ایجاد نشده و علاوه بر این کارشناسان علم آب باید آگاهی کامل در باره مسایل و موضوعات مصرف کننده آب,از جمعیت گرفته تا صنعت و کشاورزی, داشته باشند.

علاوه بر این ها ان ها باید خوب بدانند که توان تاب آوری شهر یا روستای در شرف ایجاد در برابر شرایط اقلیمی تا چه حد بالا یا پایین است و اگر باران به کوهستان نبارد دجله نزدیک کوهستان تا چند سال می تواند در برابر بارش های "تقریبا هیچ" مقاومت نماید.

گذشته از این نکات احداث صنایع جدید التاسیس و تمایل شهرها و روستاها به قطب کشاورزی شدن باید بر مبنای ظرفیت های آبی آن ها صورت گرفته و هیچ اخذ مجوزی پیرو جواب ناحسابی "غصه آبش را نخور!از یک جایی می آوریم!" پای بر عرصه هستی نگذارد.

در نظر گرفتن حداکثر توسعه افقی و عمودی شهرها و روستاها بر طبق طرح های توسعه شهری و اطلاع رسانی به ساکنین که "درست است تعداد بچه ها توسط والدین تعیین می شود اما عدول از الگوی فرزندآوری پیش بینی شده در طرح های توسعه موجب خواهد شد که بابا و مامان ها فرزندان خود را در جایی دیگر تربیت نمایند" از دیگر وظایف دولتمردان است که باید جهت جلوگیری از ورود به بحران آب صورت واقعیت به خود گیرد.

فرهنگ سازی از کودکی و تنبیهاتی که در هنگام بزرگسالی برای افرادی که آب را به میزان بیش از حد لازم مصرف می کنند از نکات و مقوله های دیگری است که باید در دستور کار دولتمردان و تمام آن هایی که قرار است هوای آب مصرفی مردم را داشته باشند قرار گیرد.

توجه به اقتصاد آب و اینکه آب با کمترین هزینه تامین شود نیز از نکات بسیار مهمی است که می تواند بسیاری از مشکلات و معضلات حیطه آب را مرتفع سازد. آب همواره باید با قیمتی که اقشار مختلف مردم قادر به پرداخت آن بوده در اختیار ایشان قرار گیرد, هر چند این نکته که این قیمت می باید از حیف و میل آب توسط اقشار رده بالای جامعه جلوگیری کرده و به آن ها اجازه ندهد که "پولش را می دهم" را دو کلمه حرف حساب به حساب بیاورند هم باید کاملا مد نظر قرار گیرد.

نکته یاد شده طلب می کند که فارغ التحصیلان علم آب سواد کافی داشته و ضمن آشنایی با انواع و اقسام روش های استحصال و تامین آب همچون برخی از کارشناسان و دست اندر کاران امور آب , "آب به هر قیمتی و برای همه افراد جامعه باید تامین شود" را بهانه ای برای بالا بردن قیمت هر متر مکعب آب تامینی قرار ندهند.

با این حساب اصلا لازم نیست با بررسی موارد مذکور و در نظر آوردن اینکه در طی سالیان گذشته کدامشان را جدی گرفته ایم بخواهیم به سوال اساسی "ایرادمان در کجاست؟" جواب بدهیم, زیرا در حالی که پیشینیان ما دست کم این آگاهی را داشتند که تمدن های خود را در کنار منابع آب بوجود آوردند, ما در عصر حاضر مساکن مهری را تهیه و تدارک دیدیم که آب مورد نیازش را خود ساکنین باید یک جوری تامین می کردند!

می گویند "نگاه نکن که کجا زمین خوردی بلکه به این بیندیش که محل سر خوردنت کجا بوده است؟" براستی ما کجا سر خوردیم که خبر نداریم!

در ضمن این نکته نیز گفتنی است که خیلی ها از اینکه ما اب نداریم تعجب کرده اند و این در حالی است که تعجب اصلی ما ایرانی ها اینکه "چطور هنوز آب داریم؟!" باید باشد!

منتشر شده در روزنامه آفتاب یزد