دلنبشته های تابناک من

وزیر محترم نیرو پیام دلخوشکنک " افتتاح تعداد قابل توجهی سد در سال پیش رو" را تقدیم ملت ایران کرده اند.

قبل از اینکه بدین مژه جان فشانی نماییم شاید بد نباشد از یک قانون مغفول نمانده در کشور عزیزمان ایران رونمایی نماییم:

" تمامی پروژه های عمرانی باید قبل از اجرا مورد ارزیابی زیست محیطی قرار گرفته و تنها در صورتی که ثابت شود ضرر و زیان قابل توجهی به محیط زیست وارد نمی کنند، مجوز کار دریافت نمایند."

برای آنهایی که از دور و نزدیک دستی بر آتش قضیه ندارند این توضیح را می دهیم که پروژه ها و طرح های عمرانی، با سه ویژگی مشخص می گردند:

الف- فایده بسیار دارند؛ این امر به معنی این است که طرح های آبرسانی که مایه حیات در اختیار ساکنان شهر یا روستا می گذارند نخستین ویژگی طرح های عمرانی را دارا می باشند.

ب- فایده آن ها به شمار زیادی از مردم می رسد؛ این امر به معنای این است که طرح های آب و فاضلاب که آب یک روستا را تامین کرده و یا فاضلاب یک شهر را جمع می کنند واجد دومین ویژگی طرح های عمرانی شناخته می شوند.

ج- فایده آن ها طولانی مدت است؛ این امر بدین معنا است که طرح های آب و فاضلاب که ممکن است 25 یا 30 سال نیاز اهالی را برآورده کنند، می توانند واجد سومین ویژگی طرح های عمرانی قلمداد شوند.

با این حساب ناگفته پیداست که تمامی پروژه های سدسازی واجد کلیه ویژگی های طرح های عمرانی بوده و باید طرح عمرانی در نظر گرفته شوند.

ارزیابی زیست محیطی به معنای بررسی اثرات پروژه ها بر روی محیط زیست و بالعکس است تا در نهایت جواب سوال اساسی "طرح اجرا شود یا نشود" داده شود.

لذا، سوالی که اینجا باید مطرح شود این است که آیا ارزیابی های زیست محیطی تمام سدهایی که وزیر محترم، قول احداثشان را داده است انجام شده و مشاورین بی طرفی که سود خود را فقط از ارزیابی درست و حسابی دشت می کرده اند و از اجرا یا عدم اجرا منتفع نمی شده اند، حکم به " اجرای آن ها ضرر و زیان قابل ملاحظه ای به محیط زیست وارد نمی کنند" داده اند!؟

متاسفانه باید اذعان کرد که اتفاق بدی که در سال های گذشته افتاده این بوده که الزام ارزیابی، بیشتر، پروژه های نقلی فاقد ضرر و زیان قابل ملاحظه به محیط زیست را مشمول عنایت خویش گرفته است و بیشتر افراد رده بالا و مسئولین درگیر طرح ها و پروژه های بزرگ عمرانی بیش از هرچیز جهت عرض یابی* زیر دستان از آن ها خواسته اند که به همراه گزارش توجیه زیست محیطی سراغی از ایشان بگیرند!

با این حساب است که گزارشات "عرض یابی" پروژه ها و طرح های بزرگ عمرانی بیش از آنکه به گزارشات ارزیابی شبیه باشد به عریضه هایی که کهتران به مهتران می نویسند می ماند؛ عریضه هایی که اگر در آن ها، خدای ناکرده، از ضرر و زیان وارده از اجرای پروژه به محیط زیست سخن به میان آمده باشد به خوبی هرچه تمامتر موجبات بازخواست تهیه کنندگان گزارش را فراهم آورده و ایشان را ضمن واداشتن به بیاناتی در مایه های "غلط به عرضتان رسانیده اند" و "منظورمان این نبود!" مجاب به تجدید نظر اساسی در جای جای گزارش می نمایند!

• عرض یابی به معنای این است که مقام بالادست واکنش مقام پایین دست در برابر فرمایشات خود را بررسی کرده و متوجه می گردد که آیا او گفته های خود را به گونه بایسته و شایسته "عرض" می کند!؟