دلنبشته های تابناک من

1. در حد فاصل سال های 1373 تا 1376 در شرکت مهندسین مشاور ری آب مشغول کار بودم. آن موقع ها "طرح فاضلاب اهواز" در اختیار این مهندسین مشاور بود.( قبلا سختاب روی طرح کار کرده بود) اینکه این روزها می بینیم که ساکنین اهواز هنوز مشکل دفع فاضلاب دارند به معنی این است که طرح، کمی زیادی طول کشیده است!*
2. آن هایی که گمان دارند چون طرح فاضلاب اهواز شرایطی ویژه دارد کار اجرای طرح چندان خوب پیش نمی رود سخت در اشتباهند. در این باب خوب به یاد دارم که 15 سالی روی طرح فاضلاب دو روستای کوچک، که عملیات اجرایی آن ها اصلا محیرالعقول و پیچیده نبود، کار می کردم!
3. آقای مدیر عامل در مقام دفاع از پروژه چنین گفت: "کار را انجام دادیم و شما از آن ایراد گرفتید. کار را دوباره انجام دادیم و از نظر شما ایرادات هنوز رفع نشده بود. تغییراتی دیگر اعمال کردیم و شما راضی نشدید. کار همینطور پیش رفت و تغییرات سر از بار دوازدهم در آورد. چشم! باز هم فرمایش شما را بر دیده منت نهاده و تغییرات مورد نظر جنابعالی را اعمال می نماییم!"

آن هایی که از فعالیت های مهندسین مشاور، خوب، سر در نمی آورند شاید نزد خود بگویند که این چه مشاور بیسوادی بوده که دوازده بار کارش را تغییر داده است.

در جواب باید گفت که حتی اگر اینطور باشد باید بر حال زار کارفرمایی که در عوض خلع ید، مشاور را مجاب یا مجبور به تغییرات دوازده باره می کند هم گریه حسابی سر داد.

4. یکی از مهمترین دلایلی که باعث می شود طرح های عمرانی کشور ما با تاخیری قابل ملاحظه و غیر قابل پذیرش پیش بروند به هراس مسئولین و دولتمردان از اخذ تصمیماتی که باعث جلو رفتن کارها می شوند بر می گردد.

متاسفانه، باید پذیرفت که مسئولین از هراس اینکه تصمیمات غلط آن ها موجبات خرده گیری ها و شماتت های مقامات بالادستی را فراهم آورد، تصمیم می گیرند که با ایرادگیری های فراوان از کارهایی که توسط مشاورین یا پیمانکاران به ایشان عرضه می شود، کندی فعالیت ها را به ضعف علمی یا عملی( یا هر دو) کنندگان کار نسبت داده  و خویشتن را در زمره افرادی که مانع از حیف و میل بیت المال می شوند معرفی نمایند.

البته باید تا حدودی به کارفرمایان حق داد، زیرا آن ها خوب می دانند که نه تنها در کشور ما صلاحیت مشاورین و پیمانکاران به درستی تعیین نمی شود، بلکه بسیاری از مناقصات، صوری برگزار شده و انجام کار در نهایت دست آنی که قبلا سفارش شده است را خواهد بوسید!( یا در واقع بوسیده است!)

اضافه شدن این واقعیت که هیچ مشاور و پیمانکاری بابت انجام کار بد یا غلط تاوان پس نمی دهد( الا اینکه گندش حسابی در بیاید) باعث شده که "بحران اخلاق" کمک حال انجام دهندگان کارهای بی کیفیت و پرهزینه شده و "کدام ....ای طراح( یا مجری) این کار بوده است" جز توسط دریافت کنندگان خدمت شنیده نشود!؛ عاملی که موجب می گردد اتخاذ تصمیم سخت تر شده و تصمیم گیران بیشتر تصمیمات خود را بصورت "فعلا دست نگه دارید!" به سمع و نظر انجام دهندگان کار برسانند.

5. نمی دانم شما هم داستان "شیر ناصرالدین شاه" را شنیده اید یا نه! ( این که این داستان واقعی یا تخیلی باشد چندان مهم نیست):

می گویند محکوم اعدام به پادشاه می گوید که اگر از اعدام او صرف نظر نماید، ده ساله، به شیر حرف زدن خواهد آموخت. وقتی شاه در فکر فرو می رود مرد اظهار می دارد که برای شاه چه فرقی می کند که او را امروز یا ده سال بعد به کشتن دهد.

بعد از توافق شاه، اطرافیان گرد محکوم جمع شده و می گویند که این چه حرفی بود زدی؟ مگر کسی می تواند به شیر حرف زدن یاد بدهد؟

محکوم در جواب می گوید که در این ده سال من به عمر طبیعی خواهم مرد و یا شاه یا شیر دیگر در قید حیات نخواهند بود. در این صورت چه کسی پیدا می شود که به من "چطور نتوانستی کارت را به درستی انجام دهی؟" بگوید!

6. یک ضرب المثل ایرانی می گوید: "سفره بسته یک عیب دارد و سفره باز هزار عیب"!
7. اگر موارد 5 و 6 را کنار هم بگذاریم بخوبی متوجه می گردیم که چرا پروژه های عمرانی مملکت ما بخوبی دیگر سرزمین ها پیش نمی روند.

به عبارت دیگر، جدا از اینکه بیشتر کارفرماها ترجیح می دهند برای جلوگیری از به چشم آمدن ایرادها، از باز کردن سفره ممانعت به عمل آورند، اغلب قریب به اتفاق ایشان ترجیح می دهند با خریدن هر چه بیشتر زمان کاری کنند که یکی از سه گانه "بازنشستگی"، "تغییر سمت" و "امدادهای غیبی" به داد مردانی که جرات اتخاذ تصمیمات سخت از جوهره وجودیشان بیرون است، برسد!

*مردی به دوستش گفت که یک لگو خریده و یک ساله آن را درست کرده است. دوستش با تعجب گفت: "فکر نمی کنی کمی زیادی طول کشیده است؟" مرد در جواب گفت: اصلا! رویش نوشته شده بود: "سه تا پنج سال"!